Χανς Άσπεργκερ | YouTube
Κάθε σπουδαία ιστορία μπορεί να έχει τη σκοτεινή πλευρά της. Κάποιες φορές αυτή η πλευρά μένει για πάντα στην αφάνεια. Κάποιες άλλες, ωστόσο, η σκοτεινή πλευρά, όσα χρόνια και αν έχουν περάσει, έρχεται στο φως και προκαλεί σοκ.
Μία τέτοια περίπτωση είναι του θρυλικού αυστριακού παιδιάτρου Χανς Άσπεργκερ ο οποίος με τη μελέτη του ανέδειξε τα χαρακτηριστικά του συνδρόμου που τοποθετείται στο φάσμα του αυτισμού και το οποίο πήρε τιμητικά το όνομά του.
Γύρω από τον Άσπεργκερ υπήρχε πάντα μία σκιά που είχε να κάνει με πιθανή συνεργασία του με το ναζιστικό καθεστώς. Η τεράστια συνεισφορά του, ωστόσο, στον συγκεκριμένο τομέα της παιδιατρικής, «φρέναρε» τις όποιες αναζητήσεις και έρευνες γινόντουσαν.
Μέχρι που μία ημέρα σαν σήμερα, στις 19 Απριλίου 2018, αποκαλύφθηκε πως ο Χανς Άσπεργκερ εκτός από ένθερμος υποστηρικτής του Αδόλφου Χίτλερ ήταν και εκείνος που βοήθησε το καθεστώς να στείλει στο θάνατο εκατοντάδες ανάπηρα παιδιά!
Ποιος ήταν ο Χανς Άσπεργκερ
Γεννήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου του 1906, σε ένα φτωχικό αγρόκτημα στην πόλη Χάουσμπρουν, λίγο έξω από τη Βιέννη. Ο πατέρας του (Γιόχαν Άσπεργκερ) ήταν λογιστής και η μητέρα του (Σοφί Άσπεργκερ) ήταν αγρότισσα.
Ήταν ο μεγαλύτερος από τους τρεις γιους που είχε η οικογένειά του. Ο πιο μικρός από τα αδέρφια του κατάφερε να ζήσει μόνο λίγο καιρό μετά τη γέννησή του.
Ίσως και αυτός να ήταν ένας από τους βασικούς λόγους που ο Χανς ήταν ένα παιδί «κλειστό», χωρίς πολλούς φίλους, χωρίς κοινωνικές επαφές που, όμως, λάτρευε τη φύση.
Όταν δε μελετούσε για το σχολείο του ή αργότερα για το πανεπιστήμιο λάτρευε την πεζοπορία και την ορειβασία και για αυτόν τον λόγο, άλλωστε, είχε ενταχθεί σε μία ομάδα που ονομαζόταν «Περιπλανώμενοι Μελετητές» και η οποία στην πραγματικότητα ήταν η νεολαία της «Χριστιανογερμανικής Φοιτητικής Ένωσης» μία καθολικής οργάνωσης που ιδρύθηκε το 1919 και διαλύθηκε το 1938 όταν η Ναζιστική Γερμανία προσάρτησε την Αυστρία.
Μέσα στους «Περιπλανώμενους Μελετητές» ο Χανς Άσπεργκερ κατάφερε να κάνει φιλίες, να γνωρίσει νέους ανθρώπους παρά το γεγονός ότι οι γύρω του τον χαρακτήριζαν «ψυχρό και απόμακρο».
Σε μία από τις πεζοπορίες αυτές γνώρισε και τη μετέπειτα σύζυγό του Χάνα Κάλμον με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά. Τέσσερις κόρες (μία από αυτές έγινε διάσημη παιδίατρος) και έναν γιο.
Ο Άσπεργκερ ήταν… μανιακός με το διάβασμα. Λέγεται πως σε όλη τη διάρκεια της ζωής του συγκέντρωσε στη βιβλιοθήκη του πάνω από 10.000 κάτι για το οποίο ήταν εξαιρετικά υπερήφανος.
Όπως ο ίδιος είχε πει, η σχέση του με την ιατρική ξεκίνησε το τελευταίος έτος του γυμνασίου. Τότε, στο μάθημα της ανατομίας, ο καθηγητής τους τούς έδειξε το συκώτι ενός ποντικιού.
Η εκπαίδευση που έλαβε είχε ανθρωπιστική κατεύθυνση. Μελέτησε φιλοσοφία, λατινικά και αρχαία Ελληνικά. Σπούδασε ιατρική στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης και έκανε την άσκησή του στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Παίδων στη Βιέννη. Πήρε το πτυχίο του το 1931 και την αμέσως επόμενη χρονιά ήταν ήδη διευθυντής του τμήματος ειδικής εκπαίδευσης στην παιδιατρική κλινική του πανεπιστημίου.
Στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Άσπεργκερ βρέθηκε να υπηρετεί ως γιατρός στην Κροατία. Τότε ήταν που έχασε και τον δεύτερο αδερφό του, ο οποίος σκοτώθηκε στην πολυθρύλητη Μάχη του Στάλινγκραντ.
Λίγο πριν το τέλος του πολέμου ήρθε και η ώρα της αναγνώρισης για τον Χανς Άσπεργκερ ο οποίος δημοσίευσε ένα επιστημονικό σύγγραμα που περιέγραφε όλα τα συμπτώματα που μπορεί να έχει ένα παιδί με αυτισμό.
Εκείνη την εποχή, μάλιστα, ο Άσπεργκερ άνοιξε και ένα σχολείο για αυτιστικά παιδιά. Το σχολείο, ωστόσο, βομβαρδίστηκε με αποτέλεσμα αφενός να σκοτωθεί μία από τις πιο στενές συνεργάτιδές του και αφετέρου να χαθεί για πάντα ένα μεγάλο μέρος της πρώιμης δουλειάς του.
Αυτό το σύγγραμμα του «χάρισε» και μία μόνιμη θέση στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης όπου και διορίσθηκε διευθυντής της παιδιατρικής, θέση την οποία διατήρησε για 20 χρόνια.
Ο Χανς Άσπεργκερ πέθανε (στις 21 Οκτωβρίου 1980) πριν προλάβει να δει το έργο του σχετικά με τον αυτισμό να αποκτήσει διεθνή αναγνωρισιμότητα.
Το «σύνδρομο Άσπεργκερ» και οι Ναζί
Αυτή είναι η ιστορία του αυστριακού παιδιάτρου, όπως τη γνώριζε ο κόσμος μέχρι και τον Απρίλιο του 2018. Μετά όλα άλλαξαν… Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή.
Όταν ο Χανς Άσπεργκερ ήταν 28 ετών, ταξίδεψε στη Ναζιστική Γερμανία. Ο ίδιος και οι συνεργάτες του είχαν αναπτύξει μία θεωρία που αφορούσε τα παιδιά που δεν μπορούσαν να ενταχθούν στη Νεολαία του Χίτλερ εξαιτίας της συμπεριφοράς τους.
Η μελέτη αυτών των παιδιών συνεχίστηκε και τα επόμενα χρόνια και όταν η Αυστρία προσαρτήθηκε στη ναζιστική Γερμανία, ο Χανς Άσπεργκερ δημοσίευσε τη μελέτη – διάγνωση που είχε κάνει για την κοινωνική απόσπαση: την «αυτιστική ψυχοπάθεια»!
Όσο περνούσαν τα χρόνια και οι Ναζί γινόντουσαν όλο και πιο ισχυροί, τόσο ο Άσπεργκερ γινόταν πιο σκληρός στις αναφορές του για αυτά τα παιδιά τα οποία έφτασε να χαρακτηρίζει «έξυπνα αυτοματοποιημένα όντα» με «σαδιστικά χαρακτηριστικά»!
Στη Γερμανία του Χίτλερ, ωστόσο, τέτοιου είδους διαγνώσεις σήμαιναν αυτόματα και θάνατο. Η παιδική «ευθανασία» ήταν το πρώτο πρόγραμμα μαζικής εξόντωσης στο Γ΄ Ράιχ. Στόχος, φυσικά, ήταν η καθαρότητα της άριας φυλής πριν αυτή αρχίζει να… ασχολείται με τους Εβραίους, τους Κομμουνιστές και τους λοιπούς εχθρούς του ναζιστικού κράτους.
Υπολογίζεται πως τουλάχιστον 5.000 παιδιά θανατώθηκαν εκείνη την περίοδο σε περίπου 37 «ειδικές αίθουσες» που είχε δημιουργήσει το καθεστώς. Ο τρόπος με τον οποίο έφταναν αυτά τα παιδιά στο θάνατο ήταν σχεδόν πανομοιότυπος: Οι νοσηλευτές τους χορηγούσαν συνέχεια μεγάλες δόσεις ηρεμιστικών με αποτέλεσμα τα παιδάκια να αρρωσταίνουν, να μην έχουν, φυσικά, την παραμικρή περίθαλψη και τελικά να πεθαίνουν από πνευμονία.
Ο ίδιος ο Χανς Άσπεργκερ είχε υπογράψει για να σταλούν εκατοντάδες παιδιά σε αυτές τις «ειδικές αίθουσες» στο αμ Σπίγκελγκρουντ. Και να σκεφτεί κανείς πως τα περισσότερα από αυτά τα παιδιά ήταν σωματικά υγιή, δεν υπέφεραν από κάποια ασθένεια και απλά θεωρήθηκε ότι είχαν ψυχικές ή συμπεριφορικές «ανωμαλίες» που δεν ταίριαζαν με το προφίλ που είχε στο μυαλό του ο Χίτλερ για τον μελλοντικό πολίτη του Γ΄ Ράιχ.
Όταν τελείωσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, ο Χανς Άσπεργκερ φρόντισε να αποκηρύξει το ίδιο του το έργο και να εμφανίσει τον εαυτό του ως τον «Όσκαρ Σίντλερ» των παιδιάτρων. Το πιθανότερο είναι πως το έργο του θα έμενε στην αφάνεια αν δε βρισκόταν η βρετανίδα ψυχίατρος Λόρνα Γουίνγκ να ανακαλύψει ένα άρθρο του από το 1944 για την αυτιστική ψυχοπάθεια. Η επιστήμονας θεώρησε πως εκείνη την εποχή (δεκαετία του 1980 και αφού ο Άσπεργκερ είχε πεθάνει) η μελέτη του ήταν ότι πιο σημαντικό υπήρχε για τον ορισμό του αυτισμού.
Μέχρι που ήρθε ο ιστορικός και καθηγητής του Πανεπιστημίου Ιατρικής της Βιέννης Χέρβιγκ Τσεχ, ο οποίος, τον Απρίλιο του 2018 δημοσίευσε την ιατρική επιθεώρηση Molecular Autism την έρευνά του για τον Άσπεργκερ και έριξε φως σε μία σκοτεινή και φρικτή υπόθεση.
Τα όσα αποκάλυψε ο Τσεχ προκάλεσαν ένα τεράστιο σοκ στην παγκόσμια ιατρική κοινότητα. Στην έρευνα του αναφέρει πως ο Χανς Άσπεργκερ στις αναφορές του έλεγε πως αυτά τα παιδιά «δεν είναι άξια να ζουν» και τόνιζε πως συνεργάστηκε με τους ναζί στο περιβόητο πρόγραμμα παιδικής ευθανασίας «Τ4».
Σήμερα γνωρίζουμε πως ο Άσπεργκερ έβαζε για… επιστημονικούς λόγους παιδιά Εβραίων να παρακολουθούν ομιλίες του Χίτλερ και οταν εκείνα αντιδρούσαν ή φοβόντουσαν εκείνος στη διάγνωση του έκανε λόγο για «σοβαρή ψυχοπαθητική εικόνα, το κύριο σύμπτωμα της οποίας είναι η ιδιαίτερη ευαισθησία και η παρανοϊκή ευερεθιστότητα» (υπόθεση Βάλτερ Μπρούκερ).
Ξέρουμε επίσης πως σε ιατρικούς φακέλους παιδιών τα χαρακτήριζε «ημίαιμα» ή χρησιμοποιούσε αντισημιτικούς όρους, ενώ είχε χαρακτηρίσει ένα 6χρονο κορίτσι «πόρνη» τονίζοντας πως το γεγονός ότι δεν ξεπέρασε το γεγονός ότι είχε βιαστεί είναι «ένδειξη εγγενούς θεμελιώδους αδυναμίας»!
Ενδεικτική της δράσης του Άσπεργκερ είναι και η υπόθεση της 3χρονης Χέρτα Σράιμπερ η οποία διαγνώστηκε (από τον Άσπεργκερ) με «σοβαρή διαταραχή μεταεγκεφαλιτικής προσωπικότητας». Ο αυστριακός παιδίατρος θεώρησε πως το παιδί είναι αφόρητο βάρος για τους γονείς του και υπέγραψε τη μόνιμη μεταφορά της Χέρτα σε μία από τις «ειδικές αίθουσες» στο αμ Σπίγκελγκρουντ όπου και τελικά λίγο καιρό αργότερα πέθανε.
Ο Τσεχ γίνεται και πιο συγκεκριμένος σε ότι αφορά τη φυσική αυτουργία του Άσπεργκερ στη δολοφονία παιδιών με αυτισμό. Αναφέρει στην έκθεσή του πως, σύμφωνα με την έρευνά του, ο αυστριακός παιδίατρος ευθύνεται για την εξόντωση 789 παιδιών. Κάποια από αυτά, μάλιστα, οδηγήθηκαν στο θάνατο με δηλητηριώδη αέρια ή στη διάρκεια φρικτών ιατρικών πειραμάτων!
«Αυτά τα ευρήματα για τον Χανς Άσπεργκερ είναι προϊόν πολύχρονης προσεκτικής έρευνας των αρχείων. Αυτό που προκύπτει είναι ότι ο Άσπεργκερ προσπαθούσε να συνεργαστεί με το ναζιστικό καθεστώς που τον αντάμειβε δίνοντάς του ευκαιρίες να ανελιχθεί επαγγελματικά», έγραψε στην έκθεσή του ο Τσεχ και σημείωνε πως ο Άσπεργκερ έγινε διευθυντής κλινικής με μόνο μία ιατρική δημοσίευση (για την ενούρηση) και παρακάμπτοντας αρχαιότερους και εμπειρότερους συναδέλφους του όπως ο Γκέοργκ Φράνκλ ο οποίος ήταν Εβραίος!
Πλέον στην ιατρική κοινότητα έχει τεθεί ανοιχτά το ζήτημα της κατάργησης του όρου «σύνδρομο Άσπεργκερ» αφενός γιατί η μελέτη του έχει ξεπεραστεί επιστημονικά και αφετέρου γιατί αυτός θα ήταν ένας τρόπος να τιμηθούν όλα εκείνα τα παιδιά που βρήκαν φρικτό και βασανιστικό θάνατο με την υπογραφή του.