Ρίψη βόμβας σε θαλάσσια περιοχή | AP
Καθ’ όλη τη διάρκεια των δύο Παγκοσμίων Πολέμων, εκτιμάται ότι 1,3 εκατομμύρια τόνοι συμβατικών πυρομαχικών, βόμβες, τορπίλες, οβίδες, ρουκέτες, και νάρκες, διασκορπίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στη Βόρεια Θάλασσα, κατά μήκος των παράκτιων υδάτων της Γερμανίας.
Περίπου 30.000 τόνοι χημικών όπλων, χλώριο, φωσγένιο και το αέριο μουστάρδας, μολύνουν τη γειτονική Βαλτική Θάλασσα, η οποία επίσης κρύβει περίπου 300.000 τόνους συμβατικών πυρομαχικών και όπλων, γράφει το Popular Mechanics.
Μεγάλο μέρος αυτών των υπολειμμάτων είναι το αποτέλεσμα ενός βίαιου αναγκαστικού αφοπλισμού που επέβαλαν οι Συμμαχικές δυνάμεις στη Γερμανία μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Βόρεια Θάλασσα: Αντίστροφη μέτρηση και αργός θάνατος
Υπάρχουν δύο τρόποι με τους οποίους αυτός ο τεράστιος όγκος πυρομαχικών απειλεί το οικοσύστημα αλλά και τα περαστικά σκάφη, τα πληρώματά τους και τους δύτες.
Ο πιο προφανής, είναι ο κίνδυνος ενεργοποίησης κάποιου από τα εκρηκτικά που έχει παραμείνει στον πυθμένα ή έχει ξεβραστεί στα παράλια, από συντρίμμια σκαφών, δίχτυα και εξοπλισμό ψαράδων, ή εξερευνητικές αποστολές.
Ακόμα χειρότερα θα ήταν αν κάτι τέτοιο συνέβαινε κατά μεσής ενός «νεκροταφείου» πυρομαχικών, προκαλώντας μία καταστροφική αλυσιδωτή αντίδραση.
Η άλλη πλευρά, είναι η αργή καταστροφή που προκαλεί η αποσύνθεση αυτών των υλικών. Τις δεκαετίες από την απόρριψή τους, ορισμένα μεταλλικά στοιχεία όπλων και περιβλημάτων πυρομαχικών έχουν διαβρωθεί λόγω του αλμυρού νερού και των θαλάσσιων βακτηρίων.
Η ταχύτητα και η σοβαρότητα αυτής της διαδικασίας επηρεάζεται από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως η αλατότητα, το βάθος και η θερμοκρασία, επομένως οι επιπτώσεις ποικίλλουν σε όλη τη Βόρεια Θάλασσα.
Αυτό καθιστά δύσκολη τη μελέτη της ρύπανσης από τα πυρομαχικά για τους πληθυσμούς που βρίσκονται επί του παρόντος στα ύδατα, και οι επιστήμονες δεν έχουν ακόμη κατανοήσει πλήρως το πόσο παλιά είναι τα πυρομαχικά σε θαλάσσια περιβάλλοντα.
Υποψιάζονται ότι τα προϊόντα της αποδόμησης, χημικές ουσίες όπως τα δινιτροτολουένια (DNTs) και το τρινιτροβενζόλιο, που σχηματίζονται όταν διασπώνται εκρηκτικά, παραμένουν ακόμη περισσότερο και έχουν σοβαρότερες επιπτώσεις στα γύρω οικοσυστήματα από τα ίδια τα όπλα.
Η αποστολή Heincke
Πήρε το όνομά της από το ομώνυμο πλοίο πάνω στο οποίο ταξιδεύουν τα μέλη της. Η αποστολή Heincke απέπλευσε από το λιμάνι Μπρέμερχαβεν της βόρειας Γερμανίας, με στόχο να ξεδιαλύνει τους κρυμμένους κινδύνους που κρύβονται κάτω από αυτά τα νερά στη Βόρεια Θάλασσα.
Το Heincke είναι εξοπλισμένο με δύο γερανούς, πολλαπλά βαρούλκα και τέσσερα υπερσύγχρονα εργαστήρια σχεδιασμένα για διεπιστημονική θαλάσσια έρευνα. Κάτω από το κατάστρωμα, τα εργαστήρια του πλοίου πρόσφεραν χώρους για την ανάλυση βιολογικών, γεωλογικών και υδρογραφικών δειγμάτων.
«Θα μπορούσατε να φάτε αυτά τα ψάρια χωρίς να έχετε αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Ωστόσο, εάν εσείς, ως ψάρι, κολυμπάτε σε αυτά τα μολυσμένα νερά 24 ώρες το 24ωρο, τότε ο κίνδυνος εμφάνισης ασθενειών σε όργανα όπως το συκώτι προφανώς αυξάνεται», δήλωσε ο Matthias Brenner, θαλάσσιος βιολόγος στο Ινστιτούτο Alfred Wegener Polar and Marine Research (AWI) στη Γερμανία, ο οποίος επέβαινε στο Heincke για το ταξίδι.
Για να εντοπίσουν τις επιπτώσεις των μη εκραγμένων πυρομαχικών τόσο στους ανθρώπους όσο και στην άγρια ζωή, επιστήμονες όπως ο Brenner εξετάζουν τη Βόρεια Θάλασσα με γεωλογικές έρευνες, μικροβιακές αναλύσεις και δειγματοληψία άγριας ζωής και νερού.
Και κρίσιμα στοιχεία έχουν ήδη βγει στην επιφάνεια. Για παράδειγμα, οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι οι μυϊκοί ιστοί των ψαριών που ζούσαν κοντά στα ναυάγια περιείχαν ίχνη τρινιτροτολουολίου, το γνωστό TNT, μιας εκρηκτικής ουσίας που χρησιμοποιείται σε οβίδες πυροβολικού, χειροβομβίδες και αερομεταφερόμενες βόμβες.
Παρά το πλήθος παρόμοιων δεδομένων, είναι δύσκολο να συνδεθούν αιτιολογικά συγκεκριμένες επιπτώσεις στην υγεία με τα ρυπογόνα που εντοπίζονται στα νεκροταφεία όπλων, ειδικά σε κλίμακα δεκαετιών και τη διατροφή των ανθρώπων.
Αυτό το ζήτημα απλά εναποτίθεται στο ζήτημα της τοξικότητας ρύπων της εκβιομηχάνιση του 20ου αιώνα, όπως τα μικροπλαστικά και τα φυτοφάρμακα.
Η Ευρωπαϊκή Αρχή για την Ασφάλεια των Τροφίμων θέτει επίπεδα αναφοράς για άλλες ουσίες, όπως ο μόλυβδος και το αρσενικό, πολύ κάτω από τα επικίνδυνα όρια για να διασφαλίσει την ασφάλεια των καταναλωτών.
Ωστόσο, κανένας ειδικός οργανισμός δεν έχει καθορίσει ένα παγκοσμίως αποδεκτό «ασφαλές» επίπεδο για ουσίες όπως το TNT στα θαλασσινά. Ανεξαρτήτως, «τα τρέχοντα αποτελέσματα είναι άκρως ανησυχητικά», δήλωσε η Ute Marx, βιολογικός τεχνικός βοηθός στο AWI.
Σύμφωνα με τα λόγια της, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια «υποβρύχια ωρολογιακή βόμβα».